Bijeenkomst in Nieuwscafé Gelderlander/ROC in Lux/Cinemariënburg te Nijmegen 28 mei 2010

Op 28 mei 2010 werd er een debat gehouden door de Gelderlander in het maandelijkse Nieuwscafé in Nijmegen (nabij Lux). Hierbij waren o.a. aanwezig: Leon Ruesen, projectleider van Heiderijk, Alex Meijer van Milieudefensie Nijmegen als verdedigers van het project en daarnaast stonden Paul Baken en Margriet Timmermans van Red ons Bos als tegenstanders van het project. Ook werden in de discussie betrokken wethouder Jan van der Meer (lid van de stuurgroep Heiderijk namens de Gemeente Nijmegen), de voormalige wethouder Hans van Hooft sr. Ook was er een gemeenteraadslid van Wijchen aanwezig waarvan de naam me ontschoten is.

In een artikel van 31 mei 2010 'Heiderijk Verdeelt Groene Front' (website, ook in uitgebreidere variant in pdf-formaat te lezen) in de Gelderlander wordt ook verwezen naar dit debat. Lees daarbij ook de interessante reacties van de lezers. Opmerkelijk was voor mij dat Jan van der Meer op een bepaald moment de mogelijke reactivering van het spoorlijntje naar Kleef via Groesbeek als mede-argument aanhaalde voor de verwijdering van de struiken en bomen langs dit spoor. Dat wekt toch op zijn minst de indruk dat Prorail en de Gemeente Nijmegen elkaar daar zeker hebben kunnen vinden. Zie voor meer hierover mijn bijdrage 'Belangen rondom Spoorlijn Nijmegen-Kleve'

Hieronder volgt een verslag van Nijn Glaser, een criticus van het Heiderijkproject:

"Elke maand vindt in Cinemariënburg het Nijmeegs nieuwscafé plaats, waar Rob Jaspers – journalist bij de Gelderlander – interviews leidt met prominente Nijmegenaren over actuele zaken. Op vrijdag 28 mei jl. was het plan Heiderijk en alle commotie die daarover is ontstaan één van de onderwerpen die aan bod kwamen. Het was ontzettend druk. Ik herkende een aantal bekende gezichten maar er waren ook heel veel andere bezorgde mensen aanwezig. Natuurlijk waren er ook voorstanders, want voor een dialoog zijn meerdere partijen nodig.

Onder andere Leon Ruesen en Alex de Meijer waren aanwezig, die als vertegenwoordigers van respectievelijk Heiderijk en Milieudefensie het woord deden. Daar tegenover stonden Margriet Timmermans en Paul Baken, woordvoerders van actiegroep RedOnsBos. Natuurlijk begon het interview inleidend, voor degenen die nog niet op de hoogte waren van wat er nou eigenlijk aan de hand is.

Maar ook voor mensen die al wat langer bekend zijn met de kwestie, is het best goed om opnieuw bij het begin te beginnen. Als er zoveel argumenten over en weer gebuiteld zijn, moet je het overzicht niet verliezen. Ik vond het ook verhelderend om het gebeuren eens vanuit een ander oogpunt te zien, geleid door de vragen van Rob Jaspers. Hij omschreef het als een geval van “groen tegen groen”. Naast een aantal punten die al eerder bediscussieerd zijn, vielen mij een aantal andere dingen op die ik hieronder beschrijf.

Al meteen bij de eerste vraag bleek een communicatiegebrek. Zo zijn er al in 2003 plannen gemaakt en is Heiderijk dus een langlopend project. Maar de harde kern van de actiegroep kwam er pas in januari 2010 achter dat er iets stond te gebeuren. En wel door met de neus op de feiten gedrukt te worden: ineens zagen zij dat er gekapt werd in het bos. Waar is het mis gegaan?

De actiegroep brengt vervolgens het gesprek op overtredingen die begaan zijn wat betreft de kapvergunningen. Alex de Meijer van Milieudefensie beaamt dat er dingen fout zijn gegaan. Waar mensen werken gaan nou eenmaal dingen fout. Hij belooft ons dat het in de toekomst beter zal gaan, maar geeft ons vervolgens geen enkele reden om dit te geloven. Ten eerste wijt hij de fouten die al gemaakt zijn aan menselijk falen, en deze factor zal óók aanwezig zijn tijdens volgende fases van het plan. Daarnaast is er geen plan van aanpak of concept over hoe de fouten die zijn gemaakt, voorkomen kunnen worden.

De heer Ruesen echter, zegt juist dat er géén regels zijn overtreden. Maar hij merkt direct daarna op dat er geen controle is geweest tijdens het werk zelf (wel achteraf). Ik merk hier iets van een tegenstrijdigheid op, maar niemand schijnt mij uit te kunnen leggen hoe het nou echt is gegaan. Is er ge-analyseerd wat er nu eigenlijk fout ging, en hoe het zo ver heeft kunnen komen? Wie is er verantwoordelijk voor deze fouten? Ik kan mij niet voorstellen dat je als gediplomeerd houthakker “per ongeluk” een paar hectare bos teveel kapt...

Alex de Meijer merkt op dat er geluiden zijn die de mensen achter Heiderijk ervan beschuldigen dat het plan bedacht is om mensen aan het werk te houden. Hij ontkent dit niet maar meent dat dit overal gebeurt. Maar, vervolgt hij, daar zou je niet naar moeten kijken. Je moet kijken naar het plan zelf. Ik denk echter dat je bij het afwegen van een mening over wat dan ook, óók moeten kijken naar de beweegredenen erachter. Wáárom wil je dat plan eigenlijk ten uitvoer brengen? Ik heb het gevoel dat Heiderijk hier toch steeds omheen draait, of het moeilijk vindt dit te verwoorden... Wat zijn de doelstellingen van Heiderijk, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer, en hoe past dit plan daarin?

De heer Ruesen vertelt dat hij een adviserende rol heeft richting de organisatie van Heiderijk. Hij wil hen graag adviseren om bij de verdere ontwikkeling van het plan, ook rekening te houden met de samenleving. Dit dus in tegenstelling tot wat eerder het geval was. Op deze manier zou er volgens hem een project kunnen ontstaan waarbij de belangen van alle partijen behartigd worden. Volgens hem zijn alle mogelijke uitkomsten nog mogelijk voor het nieuwe plan. Maar hij heeft er zelf niks over te zeggen.

Het lijkt mij een beetje onzinnig om er dan uitspraken over te doen, maar bij gebrek aan mensen die het wèl voor het zeggen hebben... Ik denk dat we hier een beetje blij worden gemaakt met een dooie mus. Want een goed advies (luister naar ons!) kan heel goed in de wind geslagen worden. En als de heer Ruesen meent dat er een plan kan komen waarmee iedereen tevreden is, lijkt me dat een beetje makkelijk gezegd. Hoe kun je mensen die bomen willen omhakken, verenigingen met mensen die diezelfde bomen niet willen omhakken?



Vervolgens is er wat onduidelijkheid over de plicht tot herplanten. Uiteindelijk blijkt dat Staatsbosbeheer een landelijke herplantplicht heeft, en er dus niet nagezocht kan worden waar, hoe en òf onze geliefde bomen gecompenseerd worden. Maar de hectares die door de gemeente Nijmegen geveld zijn, moeten hier herplant worden. We kunnen komende herfst dus 5 hectare jonge boompjes verwachten in de gemeente. Daarnaast wordt een deel gecompenseerd door andere natuur dan bomen. Zou heide daar ook voor gebruikt worden...?

Het is jammer dat de emoties daarna hoog oplopen, want van de tv-debatten van Job Cohen en Wouter Bos heb ik geleerd dat, als je je emoties de loop laat, je het niet meer over de inhoud kunt hebben. En dan heb je gewoon twee groepen boze mensen tegenover elkaar en kom je nergens.

De weg die het plan door de politiek heeft gevolgd is mij helaas nog steeds een beetje mistig, maar in elk geval heeft Nijmegen er een zienswijze over ingediend bij minister Gerda Verburg. Zij heeft deze zienswijze echter niet gevolgd en hierdoor is het bij de provincie terecht gekomen. En als ik het goed heb is dat de reden dat de burgers ter plaatse geen vergunningen hebben kunnen lezen in de krant.

De plaatselijke vertegenwoordiging van het CDA vraagt de huidige Nijmeegse wethouder hoe hij achter een plan kan staan, als zo'n groot deel van de bevolking er tegen is (bij een enquete in Wijchen gaf 92% van de bevolking aan tegen de kap te zijn). Deze volksvertegenwoordiger is van mening dat het “doel de middelen heiligt”. Maar dan begrijpt hij toch niet zo goed wáár wij tegen zijn. Wij zijn niet tegen een natuurgebied met heide. Wij zijn tegen het hele plan Heiderijk. Wij zijn het er juist niet mee eens dat het doel de middelen heiligt. Dat is juist waarom we het zo'n stom plan vinden!

Helaas moest ik de bijeenkomst voortijdig verlaten vanwege een andere dringende afspraak. Maar ik hoop dat ik toch een aantal belangrijke dingen heb opgepikt. Nog een beeldspraak die bij mij opkwam toen de heer Ruesen en de heer Meijer over het aanleggen van het heideveld aan het praten waren. Het deed mij denken aan een aantal heren die een grote landkaart op tafel hebben liggen. Houten figuurtjes geven aan waar er bos is, waar heide, waar moeras, en waar oceaan. De heren rond de tafel schuiven om de beurt de figuurtjes heen en weer tot ze tevreden zijn. Maar er wordt geen rekening gehouden met de bestaande situatie..., het leven van de planten en dieren die er nu zijn... Het evenwicht wat zo fragiel is...

Er zijn vast gebieden waar heide teruggegeven wordt aan de natuur, die het gebied langzaamaan zal omvormen naar haar eigen idee, waar de ontwikkeling ongeremd zijn gang kan gaan en er een nieuw bos ontstaat. Wie is de plaatselijke mens nog om zo'n plan als Heiderijk te bedenken?

Meer informatie over het nieuwscafé op de site van Lux.

© 2010 Nijn Glaser "